Kazus (prawo materialne)

  1. Tło sporu

Przedsiębiorstwa Alef i Bet są konkurentami na rynku światowym, produkującymi łożyska, w tym łożyska stożkowe, w Azji. Łożyska obu przedsiębiorców wchodzą w skład walcarek sprzedawanych we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Gimel, Dalet, He są dużymi producentami walcarek sprzedawanych na terenie pięciu państw Unii. Prowadzą oni sprzedaż za pośrednictwem systemu dystrybutorów lokalnych i sprzedawców detalicznych wyspecjalizowanych w sprzedaży maszyn.

Bet zarzuca Alef nadużycie pozycji dominującej na rynku wewnętrznym Unii, na co złożył skargę do Komisji Europejskiej. W reakcji na tę skargę Komisja podjęła postępowanie dochodzeniowe, obejmujące między innymi przeszukania biur Alef, rozmowy z jego klientami oraz żądania o udzielenie informacji od różnych producentów walcarek. W toku postępowania Komisja i Alef wymieniali również pisma.

Komisja podejrzewała Alef o nadużycie pozycji dominującej na rynku wewnętrznym, polegające na przyjęciu taktyki zmierzającej do wyeliminowania Bet z rynku łożysk stożkowych.

  1. Rynek właściwy i pozycja Alef

Łożyska stożkowe Alef i Bet są jedynymi łożyskami tego rodzaju dostępnymi na terytorium UE. Na rynku unijnym dostępne są łożyska kulkowe i walcowe kilku innych producentów. Pozostaje jednak poza sporem, że łożysk stożkowych w walcarkach nie da się zastąpić łożyskami innego typu. Ponadto zgodnie z ustaleniami Komisji na rynkach łożysk innego rodzaju, żaden z producentów nie posiada pozycji dominującej.

W ciągu ostatnich 10 lat udziały Alef w rynku wahały się między 60 a 80%, nie wykazując stałej tendencji spadkowej ani wzrostowej.

  1. Zarzucana praktyka

Bet zarzuca Alef nadużycie pozycji dominującej, polegające na stosowaniu – przez ostatni rok aż do teraz – rabatów lojalnościowych.

Komisja badając ten zarzut ustaliła, że Alef przyznawał rabaty producentom walcarek Gimel i Dalet pod warunkiem nabywania 90% instalowanych w niektórych rodzajach walcarek łożysk wyłącznie od Alef. Wysokość rabatów wahała się między 20 a 30 %. Ponadto Alef wypłacał producentowi He tzw. bonus lojalnościowy za wyłączność sprzedaży niektórych rodzajów walcarek wyposażonych w łożyska stożkowe Alef. Bonusy i rabaty dotyczyły walcarek stanowiących około 30% ogólnego wolumenu sprzedaży.

W okresie stosowania przez Alef zarzucanej praktyki Bet dynamicznie rozwijał swoją sprzedaż i produkcję łożysk stożkowych, a ich ceny na rynkach światowych (w tym w UE) stale spadały. W związku z tym Alef podnosił w postępowaniu, że zarzucana praktyka nie miała skutku wykluczającego i tym samym nie mogła ograniczyć konkurencji.

  1. Decyzja Komisji

Postępowanie przed Komisją zakończyło się wydaniem decyzji, stwierdzającej, że zarzucane działania stanowiły nadużycie pozycji dominującej w rozumieniu art. 102 TFUE, nakazującej zaprzestanie takich działań, zakazujących podejmowania ich w przyszłości oraz nakładającej na Alef karę pieniężną w wysokości 22 mln euro.

Komisja oparła swoją decyzję na charakterze zarzucanej praktyki, podnosząc, że celem rabatów lojalnościowych stosowanych przed dominanta jest ograniczenie konkurencji, a zatem ich stosowanie stanowi nadużycie pozycji dominującej z samej swojej natury, niezależnie od tego, czy cel ten został osiągnięty. Komisja nie badała wobec tego rzeczywistych skutków gospodarczych zarzucanych działań.

  1. Zadanie

Alfa zwraca się do Państwa o sporządzenie opinii prawnej, odpowiadającej na dwa pytania:

  1. Czy decyzja Komisji jest zgodna z prawem?
  2. Czy zarzucane działania istotnie stanowiły nadużycie pozycji dominującej?

Proszę sporządzić opinię prawną. W przypadkach, gdy zarysowany stan faktyczny nie pozwala na rozstrzygnięcie istotnych kwestii, proszę przedstawić możliwe warianty i wskazać, od jakich czynników zależy ich przyjęcie.